ÖZEL TİYATROLARA DEVLET DESTEĞİ KALDIRILMALI(MI?)

29 AĞUSTOS 2006

Kısa bir süre önce yapılan resmi açıklamada; ??özel tiyatrolara devlet desteği kaldırıldı?? yönündeki haberler üzerine, destek alan yada almayan herkesin gündemini oluşturdu. Alanlar merakla ve korkuyla beklediler sonuçları. Almayanlar ise biraz daha uzaktan takip ettiler konuları.Özel tiyatrolara devlet desteği kaldırıldı?? haberleri okununca bir anda çok büyük bir tepki oluştu,ve ilgili ilgisiz çok büyük bir çoğunluk kaldırılmamalı düşüncesini savunuldu. Tiyatrolara para desteği olmazsa salonların kapanacağı,maddi çöküntü içine girileceği,hatta ve hatta tiyatronun bitmesiyle yorumlandırıldı.Peki ama Devletten ödenek almayan tiyatrolar yok mu? Nasıl işliyor?Neden almıyorlar. Bu hiç sorulmadı? Repertuarlarına bakılmadı. Çok iyi işler yapan tiyatrolarda oldu.Yerlerinde sayanlarda! Yerlerinde sayan;yıllardır ??Dost alışverişte görsün?? mantığıyla para alan ve bir projeyle sezonu kapatan sadece, prosedür yerine getirilerek ödenek alan kurumların, aldıkları paraları nerelerde, ne işlerde harcandı kimse bunu sorgulamadı. Faturalandırılmalarda ne kadar şişirildiğini kimse sorgulamadı. Peşine de düşülmedi.Tamamen kaldırmak çok büyük tepki olur düşüncesiyle sadece kesintiye ve sınırlandırılmaya gidildi. Devlet bu anlamda daha fazlasını yapmalı!Peki ne olmalıydı durum? Her geçen sene miktar artırılarak ödenek verilmeye ve bundan bazıları pastanın en büyük dilimini alarak işlerine devam mı etmeliydi? Yoksa bir düzenleme içerisine mi girilmeliydi.Açıkçası uzun bir süredir beklenen olmuştu. Ve ödenekte bir düzenlemeye gidilmeliydi. Herkes hak ettiği kadar ödenek almalıydı. Ama bu ödenek alınırken istenenleri verdikleri için değil ! Sanatta özgür kalabilmek adına alınmalıydı bu ödenek.Yani birileri bir şeyler yapacak diğerleri de buna muhalefet olacaktı. Düzenin olması gereken doğası bu olmalıydı. Ama ne yazık ki ferman ben isem buyruğum budur! Aksi takdirde ne istenileni alabilirsin! Nede istediğini yapabilirsin denildi.Ye yazık ki! sadece ülkemizde görmeye alışık olduğumuz siyasi otoriterlerin, sadece izin verilen oyunlar oynatılarak sanat aşılanmaya çalışıldı. Kimse istediğini söyleyemedi. Kimse sorunlara parmak basamadı. Sadece söylemek zorunda oldukları şeyleri söylemekle yetindiler. Kısacası Özgür olamadılar/bırakılmadılar.Ödenek alan kurumlar tiyatronun dışına çıkmak zorunda kaldı yada bırakıldı. Elbette kimse istediği gibi at koşturmayacak bu ülkede! Ama sorunlarını,acılarını ve bir takım yanlış giden şeyleri de göz göre göre yapmaktan kaçınır,sırf sistem istedi diye ??lay lay lom?? bir repertuar oluşturulursa o zaman bu ülkede sanatın özgürlüğünden bahsetmek çok yanlış olacaktır. Sadece sahnede piyon görmüş olacağız.Devlet Özel tiyatrolara ödenek versin yada vermesin oyun(lar)a karışmamalı!Bir kurul oluşturularak daha sistematik bir düzene oturtmalı.Daha gerçekçi rakamlar konuşulmalı.Nereye nasıl harcandığı göremezlikten gelinmemeli.Seçilen repertuar Ülke bütünlüğünü bozmayacak şekilde her türlü eleştiriyi kapsayacak oyunlara açık olmalı.Bu konuda hem fikir olduğum vatan gazetesi yazarı Mustafa Mutlunun şu yazısına dikkat çekmek istiyorum.Devlet, 1982'den bu yana özel tiyatrolara "proje bazında" para veriyor. Kaderin cilvesine bakın ki; 1980'li yıllara kadar altın dönemlerini yaşayan, dolup taşan özel tiyatrolarımız; o tarihten bu yana can çekişiyor!Çünkü devlet yardımı almayı kabul eden tiyatrolar, oynamayı düşündükleri eserin tekstini Kültür Bakanlığı'na teslim ediyor, eğer onay çıkarsa yardıma hak kazanıyorlar.Sanatın kendisi eğer muhalifse bu düzene göre; bu anlamda ülkede sanatın yapıldığından kimse söz edemez.Eğer böyle devam edecekse özel tiyatrolara verilen devlet desteğinin kaldırılması, sanata verilen değer için çok daha hayırlı olacaktır.